Een historisch akkoord of een historische fout? Hangt af van wie je het vraagt ​​en wat ze op het spel hadden. Na maanden van voorbereiding, twee weken van laatste intensieve besprekingen in Wenen, met acht betrokken partijen, was het uiteindelijke resultaat een 159 pagina's tellende overeenkomst met vijf bijlagen, de nucleaire deal van Iran maakte de krantenkoppen over de hele wereld als een historische historische overeenkomst tussen extreme tegenstanders.

2015 was nog maar het begin. De deal legde een langdurig proces van meer dan 15-25 jaar voor dat zou worden begeleid door een comité met acht leden, waaronder Iran, de Verenigde Staten van Amerika, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Rusland, China en de Europese Unie.

Kort samengevat: de overeengekomen nucleaire overeenkomst had tot doel het vermogen van Iran om een ​​kernwapen te produceren te beperken, in ruil voor de afschaffing van verschillende sancties die het internationaal worden opgelegd. Echter, in 2017 kreeg de deal een flinke opschudding onder de Amerikaanse president Donald Trump.

De achtergrond

Op basis van de onthullingen van een Iraanse groep in ballingschap in 2002, werd Iran ervan verdacht nucleaire faciliteiten te hebben. Na inspecties door de International Atomic Energy Agency (IAEA) en daaropvolgende ontdekkingen bleef Iran doorgaan met nucleaire ontwikkelingen ondanks internationale tegenstand. In 2006 legden de Verenigde Naties sancties op aan Iran, die werden gevolgd door soortgelijke acties van de VS en de EU. Hierop voortvarend ontstonden er bittere confrontaties tussen Iran en de wereldmachten.

Deze sancties - voornamelijk op de Iraanse oliehandel, wapenverkoop en financiële transacties - hadden de Iraanse economie ernstig geschaad. Als een van de grootste producenten van ruwe olie, gingen de prijzen door een volatiele periode omdat het resultaat grotendeels onbekend was.

De betrokken partijen

Over de deal is onderhandeld tussen Iran en een groep tegenhangers waaronder de VS, Rusland, Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk, China en de EU.

De voorstanders van de nucleaire deal bevestigen voordelen, waaronder de best mogelijke garantie van Iran dat het zal afzien van het produceren van een nucleair arsenaal. Het was in die tijd een belangrijke stap op weg naar het vestigen van vrede in het Midden-Oosten. (verwant: Oil and Terror: ISIS en economieën in het Midden-Oosten)

Hoofdpunten van de nucleaire deal met Iran

Om nucleaire bommen te maken, heeft het uraniumerts dat van de aarde is gewonnen, verrijking nodig voor Uranium-235 of Plutonium. Uraniumerts gewonnen uit aarde wordt verwerkt via apparaten genaamd centrifuges om Uranium-235 te creëren. Uraniumerts wordt verwerkt in de kernreactoren die het in Plutonium transformeren.

Onder de overeenkomst zou Teheran het aantal centrifuges tot 5.000 verminderen in de uraniumfabriek in Natanz - de helft van het huidige aantal. Nationwide, zou het aantal centrifuges verminderen van 19, 000 tot 6, 000. De verrijkingsniveaus zouden worden teruggebracht tot 3.7 procent, wat veel lager was dan de 90 procent die nodig was om een ​​bom te maken. De voorraad voor uranium met verrijkt uranium zou worden beperkt tot 300 kilogram voor de komende 15 jaar, een daling ten opzichte van de huidige 10.000 kilogram.

Al deze maatregelen dienden om het vermogen van Iran om een ​​atoombom te maken te beperken en zouden ervoor zorgen dat het gebruik van kernenergie beperkt blijft tot civiel gebruik.

Volgende stappen en onmiddellijke tijdlijnen

Naarmate de deal werd afgerond, werd overeenstemming bereikt over een resolutie van de VN-Veiligheidsraad.

Tegen 15 augustus 2015 zal Iran schriftelijke antwoorden indienen op de vragen van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA), over zijn nucleaire programma en ontwikkelingen. Daarnaast was het mogelijk toezicht te houden op zijn faciliteiten door IAEA-inspecteurs op of vóór 15 oktober 2015.

Sancties verwijderen

Ten eerste werd het olie-embargo dat de invoer van olie uit Iran verhinderde verwijderd. (Zie aanverwant: Mogelijke effecten van een Iran-embargo) De VS en de EU hebben olie- en handelsgerelateerde sancties opgeheven. Buitenlandse bedrijven begonnen olie uit Iran te kopen, Amerikaanse bedrijven buiten de VS werden geauthroiseerd om handel met Iran te drijven, en invoer van geselecteerde items uit Iran was toegestaan. (Related: How embbargoes Affect International Business)

Tegelijkertijd werden sancties op de bank- en financiële systemen van Iran verbroken. Hierdoor kon de onmiddellijke vrijgave van ongeveer $ 100 miljard op dit moment bevroren worden op Iraanse bankrekeningen in het buitenland.

Andere voordelen

Onmiddellijk na de aankondiging, begonnen regeringsfunctionarissen van grote Europese landen bezoeken aan Iran om zakelijke kansen te verkennen.

Enkele van de grootste uitdagingen waarvoor Iran tijdens de sanctieperiode stond, waren het krimpende BBP van Iran, de hoge inflatie tussen 50% en 70% in 2013 en het feit dat de natie wordt afgesloten van het economische systeem van de wereld. Al dergelijke economische uitdagingen zijn na de overeenkomst drastisch verbeterd.

Door sancties op te heffen zouden enorme hoeveelheden olie vanuit Iran kunnen worden verplaatst, waarvan men dacht dat deze op grote voorraden zaten vanwege jarenlange opgelegde sancties. Internationale oliemaatschappijen zoals Total en Norway's Statoil in Frankrijk hebben jarenlang in Iran gewerkt voordat sancties werden opgelegd. (Zie aanverwant: 's werelds beste olieproducenten)

Europese autofabrikanten zoals Peugeot en Volkswagen waren voorafgaand aan de sancties marktleiders in Iran.

Hoewel een aantal sectoren zoals auto, olie en infrastructuur in het tijdperk van de pre-sanctionering aanzienlijke belangstelling van buitenlandse bedrijven hadden, was de realiteit dat buitenlandse bedrijven sinds de revolutie van 1979 slechts in beperkte mate aanwezig waren in Iran. In essentie waren de Iraanse markten grotendeels onontgonnen gebleven door internationale bedrijven in vele andere industriesectoren.

Belangrijkste zorgen

Oud-Amerikaanse president Barack Obama beweerde dat de deal de VS en de wereld veiliger zou maken. Er bleven echter zorgen bestaan.

Uitdagingen inbegrepen, administratie en monitoring van de faciliteiten en ontwikkelingen in Iran. Er was volledige bewustwording vereist over de bestaande laboratoria, vestigingen, ondergrondse locaties, onderzoekscentra en militaire bases in verband met nucleaire ontwikkelingen.Hoewel Iran ermee instemde het IAEA hogere niveaus van informatie en een dieperliggende toegang tot alle nucleaire programma's en faciliteiten in het land te bieden, bleef het beeld troebel.

De Oppositie

De deal, hoewel verwelkomd door een grotere groep landen over de hele wereld, had ook tegenstand van een paar prominente wereldleiders. De Israëlische leider Netanyahu zei dat de deal 'het pad van Iran naar de bom' effent. Zijn felle verzet tegen de deal kwam voort uit de geschiedenis van Iran als een nucleaire uitdaging voor het Midden-Oosten.

Bovendien zei Netanyahu dat de deal een platform was om een ​​nucleair, religieus-extremistisch land te financieren en te koesteren, en zei dat een versterkt Iran de vrede en veiligheid in de regio zou kunnen belemmeren.

Voer president Trump in

Na de verkiezing van president Trump in november 2016 vreesden de voorstanders van de deal dat de overeenkomst, die zij zagen als een overwinning voor de wereldvrede, weer op tafel zou komen. En in oktober 2017 werden hun angsten bevestigd.

Trump kondigde aan dat hij de deal zou decertifiëren. Wat betekende dit? Onder de voorwaarden moest de Amerikaanse president elke 90 dagen de overeenkomst ondertekenen, wat hij niet wilde doen, Iran beschuldigend van het sponsoren van terrorisme. Trump heeft hij zou ontkennen Iran "alle wegen naar een nucleaire wapen." Niet verwonderlijk, Trump's beslissing werd ontmoet met onmiddellijke veroordeling. Federica Mogherini, hoofd van het buitenlands beleid van de Europese Unie, was de eerste die meende dat de deal 'robuust' was en zei dat er 'geen enkele verbintenis in de overeenkomst was geschonden'. Na het besluit van Trump heeft het Congres 60 dagen om de sancties te versterken, en gezien de vijandigheid binnen de Republikeinse partij, kan een overeenkomst tot herstelling mogelijk zijn.

De bottom line

De voors en tegens van zo'n belangrijke deal waren en zullen nog steeds worden besproken. De meeste meningen, beweringen en beschuldigingen zijn vaak politiek afgestemd. Voorlopig lijkt de meerderheid over de hele wereld positief te zijn over de nucleaire deal met Iran. Nadat president Trump de overeenkomst had getekend, werd de toekomst echter duisterder.