Verschillende macro-economische trends blijven onder de loep in 2016 omdat beleggers proberen te begrijpen waarom aandelen markten kelderen en obligatierendementen imploderen over de hele wereld. Belangrijke trends zijn het monetaire beleid, problemen met economische groei en de dreiging van deflatie.

Monetair beleid

Centrale banken blijven zich zorgen maken over de wereldeconomie en het ruime monetaire beleid domineert nog steeds in de Verenigde Staten, Europa en Japan. Begin februari 2016 heeft de Federal Reserve de banken laten weten stress te testen op de mogelijkheid dat kortetermijnrente gedurende langere tijd negatief blijft als de economie in een recessie terechtkomt. Het driemaands schatkistpapierrente ligt al op -0. 5%, en er zijn groeiende twijfels dat de Fed de federal funds rate in maart zal verhogen. Futuresmarkten voorspellen een waarschijnlijkheid van 65% dat de Fed niet zal verkrappen, terwijl de president van de Europese Centrale Bank (ECB), Mario Draghi, naar verwachting de rente zal verlagen tijdens de maartvergadering van de ECB. De Bank of Japan bevindt zich al in de negatieve renteclub, een beweging die wereldwijde aandelen tijdelijk naar een explosieve rally stuurde.

Negatieve rentetarieven zijn de nieuwe norm omdat 11 leden van de eurozone tweejaars staatsobligatierendementen onder nul laten zien. Lage koersen zijn nominaal bullish voor aandelen, maar de meeste wereldwijde aandelenindices zitten vast in bearmarkten in 2016. De conjunctuurcyclus veroorzaakte teveel inflatie tot de Fed strenger werd en de economie vaak in een recessie dreef. De inflatie werd beheerst en er volgde een versoepelende cyclus, die de economie en de aandelenmarkt omhoog trok, hoewel dat paradigma niet meer bestaat. Centrale banken hebben geen hefboom om risicomarkten te verheffen door de prijzen tot op het bot te verlagen. Met weinig andere opties gelooft Ray Dalio van Bridgewater Associates dat voorzitter van de Federal Reserve Board, Janet Yellen, gedwongen zal zijn om kwantitatieve verruiming terug te brengen. Risicomarkten, die nu afhankelijk zijn van gemakkelijk geld, zouden die stap toejuichen en ook een indicatie geven dat de Fed klaar is met het verhogen van de rente.

Economische groei

Het niet-agrarische loonrapport van januari stuurde het werkloosheidspercentage onder de 5%, maar het aantal gecreëerde banen was goed onder de ramingen omdat de economische groei blijft meeklimmen. De cognoscenti op de recente Davos-conferentie in Zwitserland waren gericht op de groeiproblematiek, en met een goede reden. In het vierde kwartaal van 2015 bijvoorbeeld, groeide de wereldeconomie in zijn langzaamste tempo in meer dan twee jaar, onder leiding van de daling in China, die goed is voor 15% van de wereldwijde productie. De meeste andere opkomende markteconomieën namen ook sterk af, terwijl ontwikkelde economieën in de Verenigde Staten, Europa en Japan tractie verloren. De wereldeconomie groeide in het vierde kwartaal met 2. 4% per jaar, minder dan de uitbreiding met 2. 6% in het derde kwartaal.

Landen in zowel ontwikkelde als opkomende markten worden gehandicapt door onbeholpen fiscaal beleid, trage productiviteitsgroei en onthutsende schuldniveaus. De totale overheidsschuld van de Verenigde Staten is met 8 biljoen dollar gestegen tot een totaal van $ 19 biljoen onder president Barack Obama. Veel bedrijven houden zich ook nog steeds bezig met schuldafbouw van de schulden die zijn opgebouwd tijdens de aanloop naar de financiële implosie van 2008, en opkomende markten hebben in dit proces veel verder te gaan dan de ontwikkelde economieën. Er is ook een voorbode van problemen in de enquête van supply managers voor productie en services. Het productieonderzoek van vorige week bleef op een niveau onder de 50, wat belangrijk is omdat dit een belangrijke indicator is voor economische groei. Trage groei is duidelijk beter dan krimp, en financiële markten hebben een kans om zich in 2016 te herstellen als centrale banken compliant blijven en beleidsfouten niet schaden.

Deflatie

De inflatieverwachtingen blijven onder de verwachtingen liggen en de geur van deflatie is nu een wereldwijd probleem. De koersen dalen in China, Japan en andere landen in het Verre Oosten. De eurozone heeft met name problemen met 15 van de 19 leden bij deflatie. De huidige Amerikaanse trend is desinflatie, niet helemaal deflatie. De Fed streeft naar een inflatie van meer dan 2%, maar blijft ongemakkelijk laag. In deze omgeving is het verrassend dat de Fed in december besloot het monetaire beleid aan te scherpen.

Deflatie is een schadelijk economisch fenomeen. Het verhoogt de voor inflatie gecorrigeerde rentetarieven, die investeringen verstikken, de economische groei vertragen en landen dwingen hun valuta te verzwakken. Een valuta-verzwakte strategie is duidelijk zichtbaar in China, Japan en Europa, die eenvoudig deflatie exporteert naar andere landen die nog steeds een gematigd inflatiepeil ervaren, zoals de VS. Handelsspanningen stijgen omdat de sterkere Amerikaanse dollar de concurrentiepositie van Amerikaanse producten vermindert, een thema hard geduwd door kandidaten bij de presidentsverkiezingen van 2016. Aandelenmarkten presteren niet goed in een deflatoir klimaat, maar langlopende overheidsobligaties kunnen het beter doen dan de rente daalt.

De theebladeren lezen

De macro-economische theebladeren wijzen op structurele problemen die niet gemakkelijk kunnen worden opgelost. Een van de meest schokkende uitingen van de economische rotting eronder is de prestatie van grote banken. Aandelenkoersen voor Credit Suisse en Deutsche Bank zijn bijvoorbeeld gedaald tot onder de crisis dieptepunten in 2009, en de slechte grondstoffenbeurzenmarkt is nog een andere belichaming van deze rot. Deze trends zullen waarschijnlijk worden voortgezet, waardoor beleggers opnieuw een uitdagend jaar tegemoet gaan.