Jaarrekeningen voor banken vertonen een ander analytisch probleem dan verklaringen voor productiebedrijven en dienstverlenende bedrijven. Als gevolg hiervan vereist de analyse van de financiële overzichten van een bank een duidelijke benadering die de unieke risico's van een bank erkent.

Banken nemen deposito's van spaarders en betalen rente over sommige van deze accounts. Ze geven deze gelden door aan leners en ontvangen rente op de leningen. Hun winsten zijn afgeleid van de spreiding tussen het tarief dat zij betalen voor fondsen en het tarief dat zij ontvangen van kredietnemers. Dit vermogen om deposito's van vele bronnen te poolen die aan veel verschillende kredietnemers kunnen worden uitgeleend, creëert de geldstroom die inherent is aan het banksysteem. Door deze geldstroom te beheren, genereren banken winst, handelen zij als intermediair van betaalde rente en ontvangen rente en nemen zij de risico's van kredietverstrekking op zich.

Hefboomwerking en risico

Bankieren is een zeer bevoorrechte activiteit waarbij toezichthouders minimale kapitaalniveaus moeten dicteren om de solvabiliteit van elke bank en het banksysteem te helpen verzekeren. In de VS zou de belangrijkste toezichthouder van een bank de Federal Reserve Board kunnen zijn, het kantoor van de controleur van de valuta, het bureau of Thrift Supervision of een van de 50 regulerende instanties van de overheid, afhankelijk van het charter van de bank. Binnen de Federal Reserve Board zijn er 12 districten met 12 verschillende regelgevende personeelsgroepen. Deze toezichthouders richten zich op de naleving van bepaalde vereisten, beperkingen en richtlijnen, gericht op het handhaven van de degelijkheid en integriteit van het banksysteem.

Als een van de meest gereguleerde bankindustrieën ter wereld, hebben beleggers enige zekerheid over de degelijkheid van het banksysteem. Dientengevolge kunnen beleggers het grootste deel van hun inspanningen richten op hoe een bank zal presteren in verschillende economische omgevingen.

Hieronder vindt u een resultatenrekening en balans voor een grote bank. Het eerste dat opvalt, is dat de regelitems in de instructies niet hetzelfde zijn als uw gebruikelijke productie- of servicebureau. In plaats daarvan zijn er items die de verdiende rente of kosten vertegenwoordigen, evenals de aanbetalingen en leningen.

Figuur 1: De resultatenrekening

Figuur 2: de balans

Als financiële intermediairs nemen banken twee primaire risicotypes aan omdat zij de geldstroom via hun onderneming beheren. Renterisico is het beheer van de spread tussen rente betaald op deposito's en ontvangen op leningen in de tijd. Kredietrisico is de kans dat een kredietnemer in gebreke blijft in een lening of lease, waardoor de bank eventuele rentebaten en de hoofdsom die aan de leningnemer is uitgeleend, verliest. Als beleggers zijn dit de belangrijkste elementen die moeten worden begrepen bij het analyseren van de financiële staat van een bank.

Renterisico

De primaire activiteit van een bank is het beheer van de spread tussen deposito's (verplichtingen, leningen en activa). Kortom, wanneer de rente die een bank van leningen verdient groter is dan de rente die zij over deposito's moet betalen, genereert deze een positieve rentespread of rentebaten. De omvang van deze spread is een belangrijke bepalende factor voor de winst van een bank. Dit renterisico wordt voornamelijk bepaald door de vorm van de rentecurve.

Als gevolg hiervan zullen de nettorente-inkomsten variëren, als gevolg van verschillen in de timing van opbouwwijzigingen en veranderende rente- en rendementscurvebetrekkingen. Veranderingen in het algemene niveau van marktrente kunnen ook veranderingen in het volume en de mix van balansproducten van een bank veroorzaken. Wanneer de economische activiteit bijvoorbeeld blijft toenemen terwijl de rentetarieven stijgen, kan de vraag naar commerciële leningen toenemen, terwijl de groei van de woninghypotheken en de vooruitbetalingen traag zijn.

Banken nemen in de normale bedrijfsuitoefening het financiële risico door leningen aan te bieden tegen rentepercentages die verschillen van de betaalde tarieven op deposito's. Deposito's hebben vaak kortere looptijden dan leningen en passen sneller aan dan de leningen. Het resultaat is een balansmismatch tussen activa (leningen) en verplichtingen (deposito's). Een opwaarts aflopende rentecurve is gunstig voor een bank aangezien het grootste deel van de deposito's op korte termijn is en hun leningen op langere termijn zijn. Deze mismatch van looptijden genereert de netto rentebaten die banken genieten. Wanneer de rentecurve vlakker wordt, zorgt deze mismatch ervoor dat de netto rentebaten afnemen.

Een banksaldo

De onderstaande tabel koppelt de balans van de bank aan de winst-en-verliesrekening en geeft het rendement weer dat wordt gegenereerd door verdienende activa en rentedragende deposito's. De meeste banken verstrekken dit soort tabel in hun jaarverslagen. De volgende tabel geeft dezelfde bank weer als in de vorige voorbeelden:

Figuur 3: Gemiddeld saldo en rentetarieven

Allereerst is de balans een gemiddelde balans voor het regelitem, in plaats van het saldo aan het einde van de periode. Gemiddelde saldi bieden een beter analytisch kader om de financiële prestaties van de bank te helpen begrijpen. Merk op dat er voor elke gemiddelde balanspost een overeenkomstig rentegerelateerd inkomen is, of een kostenpost, en de gemiddelde opbrengst voor de periode. Het toont ook de impact die een afvlakkende rentecurve kan hebben op de netto rentebaten van een bank.

De beste plaats om te beginnen is met het regelitem nettorente-inkomsten. De bank kende een lager netto rentebedrag, hoewel het gemiddelde saldo had gegroeid. Om te helpen begrijpen hoe dit zich heeft voorgedaan, bekijkt u het behaalde rendement op het totale verdienvermogen. Voor de huidige periode is het eigenlijk hoger dan de voorgaande periode. Bekijk vervolgens het rendement op de rentedragende activa. Het is aanzienlijk hoger in de huidige periode, wat leidt tot hogere rentegenererende uitgaven. Deze discrepantie in de prestaties van de bank is te wijten aan de afvlakking van de rentecurve.

Naarmate de rentecurve vlakker wordt, neigt de rentevoet die de bank betaalt op kortetermijndeposito's, sneller te stijgen dan de rente die zij uit haar leningen kan halen. Hierdoor wordt de nettorentewinst-band versmald, zoals hierboven weergegeven. Een manier waarop banken de impact van de afvlakking van de rentecurve proberen te overwinnen, is het verhogen van de kosten die zij aanrekenen voor services. Aangezien deze vergoedingen een groter deel van het inkomen van de bank worden, wordt deze minder afhankelijk van nettorente-inkomsten om de winst te verhogen.

Wijzigingen in het algemene niveau van de rentetarieven kunnen van invloed zijn op het volume van bepaalde soorten bankactiviteiten die inkomsten uit vergoedingen genereren. Het volume van woninghypotheken neemt bijvoorbeeld gewoonlijk af naarmate de rente stijgt, wat resulteert in lagere kosten van oorsprong. Daar staat tegenover dat hypotheek-servicepools vaak te maken hebben met tragere vooruitbetalingen wanneer de rente stijgt, omdat kredietnemers minder vaak herfinancieren. Als gevolg hiervan kunnen de inkomsten uit vergoedingen en de bijbehorende economische waarde die voortvloeien uit hypotheekdienstgerelateerde bedrijven, stijgen of stabiel blijven in periodes van gematigd stijgende rentetarieven.

Als u een bank analyseert, moet u ook overwegen hoe het renterisico samen met andere risico's voor de bank kan werken. In een omgeving met een stijgende rente kunnen bijvoorbeeld leningklanten mogelijk niet aan rentebetalingen voldoen vanwege de toename van de omvang van de betaling of een lagere inkomsten. Het resultaat is een hoger niveau van probleemleningen. Een stijging van de rentetarieven stelt een bank bloot aan een aanzienlijke concentratie in leningen met aanpasbare rente voor kredietrisico. Voor een bank die overwegend met kortlopende schulden is gefinancierd, kan een rentestijging de netto rentebaten verlagen op hetzelfde moment dat de kredietkwaliteitsproblemen toenemen.

Kredietrisico

Kredietrisico wordt het eenvoudigst gedefinieerd als het potentieel van een banklener of tegenpartij om zijn verplichtingen niet na te komen in overeenstemming met overeengekomen voorwaarden. Wanneer dit gebeurt, zal de bank een verlies van een deel van of al het krediet verliezen dat aan haar klant is verstrekt. Om deze verliezen op te vangen houden banken een voorziening aan voor verliezen op leningen en leases.

In wezen kan deze vergoeding worden beschouwd als een pool van kapitaal die speciaal is gereserveerd om geaccumuleerde verliezen op leningen te absorberen. Deze vergoeding moet worden gehandhaafd op een niveau dat toereikend is om het geschatte bedrag van waarschijnlijke verliezen in de kredietportefeuille van de instelling te absorberen.

De feitelijke verliezen worden afgeschreven van de balans "voorziening" voor verliezen op leningen en leases. De voorziening voor verliezen op leningen en leases wordt aangevuld via de voorziening voor voorzieningen voor verliezen op leningen. Figuur 4 laat zien hoe deze berekening wordt uitgevoerd voor de bank die wordt geanalyseerd.

Figuur 4: Lossingsverliezen

Beleggers zouden een paar punten van figuur 4 moeten overwegen. Ten eerste waren de feitelijke afschrijvingen meer dan het bedragbeheer opgenomen in de voorziening voor kredietverliezen. Hoewel dit op zich geen probleem hoeft te zijn, is het verdacht omdat de afvlakking van de rentecurve waarschijnlijk heeft geleid tot een vertraging van de economie en druk op marginale kredietnemers.

Het aankomen bij de voorziening voor kredietverliezen brengt een hoge mate van oordeelsvorming met zich mee, die de beste beoordeling door het management van het betreffende verlies voor reserve vertegenwoordigt. Omdat het een managementoordeel is, kan de voorziening voor kredietverliezen worden gebruikt om de inkomsten van een bank te beheren. Als we naar de winst-en-verliesrekening van deze bank kijken, blijkt dat deze een lagere nettowinst had, voornamelijk als gevolg van de hogere rente betaald op rentedragende schulden. De toename van de voorziening voor kredietverliezen bedroeg 1,8%, terwijl de feitelijke kredietverliezen aanzienlijk hoger waren. Had het management van de bank alleen zijn werkelijke verliezen gematcht, dan zou het een netto-inkomen hebben gehad dat $ 983 minder was (of $ 1, 772).

Een belegger moet zich zorgen maken dat deze bank niet voldoende kapitaal reserveert om zijn toekomstige leningen en huurverliezen te dekken. Het lijkt er ook op dat deze bank haar netto-inkomsten probeert te beheren. Aanzienlijk hogere leen- en leasingschade zou de lening- en leasereserve-rekening verlagen tot het punt waarop deze bank de toekomstige voorziening voor kredietverliezen op de winst-en-verliesrekening zou moeten verhogen. Dit kan ertoe leiden dat de bank een inkomensverlies rapporteert. Daarnaast kunnen toezichthouders de bank op een controlelijst plaatsen en mogelijk vereisen dat zij verdere corrigerende maatregelen neemt, zoals het uitgeven van extra kapitaal. Geen van deze situaties komt beleggers ten goede.

Over het algemeen kan een zorgvuldige beoordeling van de financiële overzichten van een bank de belangrijkste factoren benadrukken die in overweging moeten worden genomen voordat een handelsbeslissing of investeringsbeslissing wordt genomen. Beleggers moeten een goed inzicht hebben in de conjunctuurcyclus en de rendementscurve; beide hebben een grote impact op de economische prestaties van banken.